Xã hội ngày càng phát triển làm gia tăng áp lực công việc, stress, thay đổi múi giờ khi đi xa, làm việc ca đêm,việc sử dụng chất kích thích: thuốc lá, cà phê, rượu bia, ăn quá nhiều quá no trong đêm; hoặc những bệnh lý thực thể đều là các nguyên nhân gia tăng tỉ lệ người mắc bệnh khó ngủ,mất ngủ.
Tác hại của bệnh mất ngủ
– Gia tăng mức độ lo lắng: Thiếu ngủ sẽ làm gia tăng những phản ứng phòng ngừa của cơ thể, dẫn đến gia tăng mức độ lo âu vô cớ.
-Gia tăng sự trầm cảm: Do chất dẫn truyền thần kinh Sezotonin có tác dụng điều chỉnh tâm trạng con người giảm nên nguy cơ mắc bệnh trầm cảm sẽ tăng.
– Suy giảm miễn dịch: Chứng mất ngủ làm giảm chất lượng bạch cầu, dẫn đến suy yếu những phản ứng bảo vệ cơ thể tránh tác nhân gây bệnh.
– Dẫn đến nhận thức kém: Khi bạn buồn ngủ quá mức sẽ làm suy yếu bộ nhớ và làm giảm khả năng suy nghĩ, cũng như khả năng xử lý thông tin.
– Tăng nguy cơ đột quỵ: Bệnh mất ngủ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, có khả năng làm giảm lưu lượng máu lên não.
– Tăng nguy cơ ung thư vú: Khi ngủ cơ thể sẽ giảm sản sinh ra Melatonin, dẫn đến làm giảm sản sinh Estrogen. Mất ngủ xảy ra quá trình ngược lại, cơ thể sản sinh quá nhiều Estrogen sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
– Ngoài ra thiếu ngủ còn làm tăng nguy cơ bị chấn thương, dễ mắc các bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường, ung thư tiền liệt tuyến…
Để cải thiện giấc ngủ, người bị mất ngủ thường có xu hướng sử dụng các loại thuốc an thần tân dược hoặc dùng thảo dược nhằm giúp dễ ngủ hơn, hiện nay trên thị trường có 3 nhóm thuốc điều trị mất ngủ phổ biến bao gồm
Nhóm thuốc Đông y:
Những bài thuốc Đông y chữa mất ngủ có nguyên liệu đa dạng và dễ tìm, đã được lưu truyền trong dân gian từ nhiều năm nay. Với sự kết hợp hài hòa các nguyên liệu như: củ bình vôi, tâm sen, lạc tiên, lá vông, lá dâu tằm, táo đỏ, hạt táo chua, long nhãn, đậu xanh, đậu đen, hoa bách hợp, cây mắc cỡ… đều giúp bạn có thể điều trị chứng mất ngủ kinh niên
Ưu điểm: Lành tính, không độc hại, giúp trẫn tĩnh an thần, giải tỏa lo âu, giảm căng thẳng thần kinh.
Nhược điểm: Tác dụng chậm, thời gian điều trị kéo dài, người bệnh cần kiên trì sử dụng khi điều trị mất ngủ bằng thảo dược vì thế tùy từng thể trạng và cơ địa mỗi người mà thuốc có tác dụng nhiều hay ít,thời gian nhanh hay chậm.
Nhóm thuốc Benzodiazepin
Các thuốc điều trị mất ngủ thuộc nhóm Benzodiazepin (seduxen, lexomil…) thường được bác sĩ kê đơn dùng cho những bệnh nhân mắc bệnh mất ngủ hay gặp các vấn đề lo âu.
Ưu điểm: Thuốc không chỉ có tác dụng gây ngủ mà còn dùng trong điều trị giãn cơ, chống co giật, giải lo âu. Thuốc có hiệu quả nhanh, giúp người bệnh dễ đi vào giấc ngủ.
Nhược điểm: Thuốc dễ gây nghiện, nếu dùng quá lâu sẽ dẫn đến tình trạng lệ thuộc thuốc. Thời gian bán thải kéo dài từ 2 – 4 ngày khiến cơ thể mệt mỏi, gây tích tụ độc hại trong cơ thể, nhiều tác dụng phụ không mong muốn, dễ phát sinh “hiệu ứng nôn nao” và làm gia tăng bệnh trầm cảm.
Lưu ý: Người mắc bệnh mất ngủ muốn sử dụng thuốc này cần đến khám và làm theo hướng dẫn của bác sỹ, để tránh những tác động xấu đến cơ thể.
Nhóm Nonbenzodiazepin
Đây là nhóm thuốc non – benzodiazepin (như Phamzopic) được sản xuất theo công thức mới, chỉ có tác dụng gây buồn ngủ.
Ưu điểm: Hiệu quả cao, ít tác dụng phụ, và không gây nghiện. Thuốc điều trị mất ngủ thuộc nhóm này có cơ chế gắn chọn lọc vào thụ thể alpha của GABA (Gamma Amino Butyric Acid – là chất ức chế hoạt động của thần kinh trung ương) nên không ảnh hưởng đến giấc ngủ REM, không làm cơ thể mệt mỏi khi thức dậy. Thời gian bán thải chỉ 5 giờ đồng hồ nên thuốc ít tác dụng phụ và không gây lệ thuộc như nhóm Benzodiazepin.
Nhược điểm: Chỉ tác dụng gây ngủ, không có tác dụng chống co giật, giãn cơ.
Do đó, khi điều trị mất ngủ bằng thuốc tân dược, bệnh nhân không được tự ý mua thuốc về sử dụng mà cần phải có chỉ định của bác sĩ điều trị. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ như tâm lí, chế độ sinh hoạt, môi trường bên ngoài, sức khỏe, vì thế để việc điều trị mất ngủ, khó ngủ có hiệu quả tốt nhất cần có sự phối kết hợp của nhiều yếu tố: sử dụng thuốc tân dược, thảo dược, người bệnh cần phải giữ sức khỏe ổn định, tâm lí thoải mái, tránh lo âu, có nếp sống lành mạnh, khoa học, thường xuyên tập thể dục thể thao đều đặn…
Theo Bùi Phương
